De Judo Etiquette in de Dojo
Het is algemeen geweten dat er binnen de Japanse cultuur strikte etiquette- en gedragsregels bestaan. Ook in de Japanse krijgskunsten, en dus in het Kodokan Judo, is dit ook duidelijk terug te
vinden en wordt dit reishiki genoemd. Meer nog, deze waarden en normen zijn een integraal onderdeel van het Kodokan Judo, en iedere judoka hoort ernaar te streven om deze traditionele, elegante
omgangsvormen te bewaren. Een goed getrainde en gedisciplineerde judoka past ten allen tijden correct reishiki toe. Het is van cruciaal belang dat we reishiki bewaren; zonder dit zou het Kodokan
Judo nooit de betekenis hebben die Jigoro Kano sensei had voorzien.
Als je een goede kennis en praktijk van de correcte etiquette vertoont, zul je snel ondervinden dat leraars, coachen en gevorderde studenten veel sneller bereid zijn om tijd in jou te investeren en je te helpen met je verdere ontwikkeling in het Kodokan Judo. Meer nog, een judoka die het reishiki handhaaft, ontwikkelt zichzelf als persoon (respect, discipline en zelf-controle) en zal uitstijgen boven alle anderen!
Hoe ziet een Japanse dojo eruit?
Allereerst tref je in de dojo een “kamiza”aan. Dit is de ereplaats en bevindt zich meestal tegenover de ingang. Meestal is dit een foto van de uitvinder van het judo. Jigoro Kano. Ook staat er meestal een “katane” (Japans zwaard) op een standaard en er is een Japanse waaier. Deze twee dingen symboliseren de “hardheid” en het “zachte” in het judo.
In de traditionele dojo heeft elke wand zijn eigen betekenis en de judoka´s kunnen niet zomaar ergens gaan zitten.
Vroeger was het gebruikelijk dat de meester met zijn rug naar de noordelijke wand zat, en met zijn gezicht naar het zuiden. De leerlingen kwamen dan de ruimte via de oost en/of west zijde binnen. Dit gaat natuurlijk niet altijd. Tijdens examens of wedstrijden zitten de jury of andere hooggeplaatste personen aan de kant van de kamiza.
De hoogste banden zitten altijd het dichts bij de kamiza. Voor de les nemen de leraar en de leerlingen plaats aan de “shimoza-zijden”. Bij het begin van de les wordt eerst altijd gegroet voor de kamiza. Leraar en leerlingen draaien weer terug en groeten op het commando; “Sensei-ni-rei”. Aan het einde van de les gebeurd hetzelfde alleen in omgekeerde volgorde.
Vanaf het moment dat je de dojo binnen stapt, wordt er van je verwacht om altijd de correcte vormen van reishiki te vertonen en deze grondig te begrijpen. Jammer genoeg hebben vele Westerse budo scholen hun voeling met reishiki verloren. Er zijn verschillende oorzaken voor dit probleem: gebrek aan kennis over het onderwerp en correct onderricht door de sensei, anderen vinden dat het helemaal niet relevant is voor het beoefenen van het Judo, gebrek aan interesse door de studenten, ... Deze gedachten zijn echter volkomen verkeerd!
Het belang van reishiki moet duidelijk zijn voor zowel de beginnende judoka als de hogere dangraden en mag nooit achterwege gelaten worden. Voor Westerlingen kunnen deze gebruiken zeer vreemd
overkomen, en sommigen vinden het misschien zelfs - tot onze spijt en hun verlies - enorm belachelijk.
Een fundamentele fout wordt al gauw gemaakt wanneer een persoon besluit om een Japanse krijgskunst (zoals Jujutsu, Kodokan Judo, ...) te gaan beoefenen. Met de Westerse cultuur in het achterhoofd wordt vaak door een nieuwe student het volgende gedacht wanneer hij/zij zich aanmeldt bij een budo school: "Hey, ik ben hier om de lessen te komen volgen. Hoeveel kost het? Wanneer begin ik? En wanneer krijg ik een zwarte gordel?". Nu, een dergelijke attitude kan werken in scholen die nogal commercieel aangelegd zijn, of niet echt legitiem.
De waarheid is echter dat je veel gaat betalen, maar niets in ruil terug gaat krijgen.
Het eerste wat je als nieuwe student moet begrijpen, is dat je enorm veel nederigheid aan de dag moet leggen. In een traditionele Judo dojo stap je niet naar de sensei met de eis dat je wilt onderwezen worden, maar moet je begrijpen dat het eerst en vooral de beslissing van de sensei is om jou als student te aanvaarden. Dat maakt het eerste contact met een leraar niet altijd even gemakkelijk, zeker niet als de sensei een traditionele achtergrond en voorkeur heeft. Denk eraan, budo is er niet om jou te dienen. Jij bent er om budo te dienen.
Dus de sensei is er niet om jou te onderwijzen, maar jij bent er om onderwezen te worden door de sensei. Al lijkt dit hetzelfde, toch zit hier een subtiel verschil in: namelijk nederigheid. Vergeet dus niet dat het de school is van de sensei, en hij/zij bepaalt de regels. Het is dus zijn/haar volste recht om een potentiële student te weigeren, voor eender welke reden ook. De sensei is ook niet verplicht om nieuwe studenten aan te nemen, indien hij/zij dit niet wenst.
Het ultieme doel van een Judo dojo is het bewaren van de continuïteit van het Kodokan Judo door de jaren heen. Wanneer je als student aanvaardt wordt in de school, wees dan zeer vereerd! De sensei geeft jou namelijk de kans om te helpen deze Japanse krijgskunst te bewaren! Je betaalt nu vooral met moeite en toewijding, maar je haalt er wel door de jaren heen twee tot drie keer meer uit dan dat je geïnvesteerd hebt.
Denk er aan dat je als student altijd en overal (ook op wedstrijden) een vertegenwoordiger bent van jouw dojo. De sensei zal verantwoordelijk beschouwd worden voor jouw eventueel onbeleefd en/of
oneervol gedrag, en dat is absoluut onaanvaardbaar! Een correcte toepassing van reishiki zal de sensei dergelijke grote schande besparen, en dus ook jezelf.